بیماری پسوریازیس یا بیماری صدف یک بیماری پوستی خود ایمنی است که بدن بر علیه خودش عمل میکند. این بیماری ژنتیکی بوده و به هیچ عنوان مسری و واگیردار نیست. بیماری پسوریازیس ، یک بیماری شایع پوستی است که، چرخه زندگی سلولهای پوستی را بهم میزند. پسوریازیس با افزایش سرعت ساخت سلول بر سطح پوست، باعث بوجود آمدن تکه های نقره ای ضخیم و خارش دار، خشک و یا تکه های قرمز که گاهی اوقات دردناک هم هستند، میشود. این تکه ها بیشتر در نقاط اطراف پوست سر، آرنج و زانو ظاهر میشوند. برای بعضی از افراد بیماری پسوریازیس فقط آزاردهنده است، اما برای بعضی دیگر این بیماری بخصوص اگر با ورم مفاصل همراه باشد، باعث از کار افتادگی میشود.
پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس نوعی بیماری خود ایمنی پوستی است که به بیماری داء الصدف هم معروف است. در بیماری پسوریازیس سلولهای پوستی تا ۱۰ برابر سریعتر از حد نرمال تکثیر یافته و سلولها به سرعت در سطح پوست ساخته شوند. این فرآیند باعث میشود که لکههای قرمز بر آمده، پوشیده با پوستههای سفید ایجاد شود. این لکهها همراه با خارش بوده و گاهی دردناک هستند و میتوانند در هر کجایی از بدن رشد کنند، اما اکثرشان در پوست سر و مفاصلی مانند آرنج و زانو دیده میشوند. پسوریازیس مسری نبوده و نمی تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. حتی تماس پوستی نیز باعث انتقال بیماری به فرد دیگر هم نمی شود. اما گاهی اوقات در اعضای مختلف یک خانواده ممکن است دیده شود.
علت بوجود آمدن پسوریازیس
علت پسوریازیس به طور کامل مشخص نشده است، اما به نظر میرسد که به دنبال مشکلات سیستم ایمنی مرتبط با سلولهای لنفوسیت T و دیگر گلبولهای سفید، که به نام نوتروفیلها نامیده میشود، مرتبط است. پسوریازیس یک بیماری خودایمنی است. بدین معنی که سلولهای ایمنی بدن به سلولهای سالم حمله میکنند. در مورد پسوریازیس، سلولهای سفید که به عنوان لنفوسیتهای T شناخته شده به اشتباه به سلولهای سالم پوست حمله میکنند. عملکرد سلولهای لنفوسیت T به طور معمول، محافظت بدن در برابر مواد خارجی مانند ویروسها یا باکتریها است. اما اگر پسوریازیس داشته باشید، سلولهای لنفوسیت T به اشتباه به سلولهای سالم پوست حمله میکنند، درست مانند زمانی که میخواهند زخمی را خوب کنند یا با عفونتی مقابله کنند. همچنین سلولهای T بیش از حد فعال، باعث افزایش تولید سلولهای سالم پوست، سلولهای T بیشتر و سایر سلولهای سفید خون، به خصوص نوتروفیلها میشود. اینها باعث قرمزی و گاهی اوقات ضایعات پوسچولی همراه با چرک میشوند. عروق خونی متسع در مناطق آسیب دیده پسوریازیس باعث گرمی و قرمزی در ضایعات پوستی میشود. این فرآیند تبدیل به یک چرخه مداوم میشود که در آن سلولهای پوستی جدید به سرعت (در طی چند روز به جای چند هفته) تکثیر شده و به سطح پوست میآیند و در آن جا انباشته میشوند. این سلولهای پوستی پلاکهای ضخیم وپوسته دار را در روی سطح پوست ایجاد میکنندو تا هنگامی که با درمان این چرخه را متوقف نکنید ادامه مییابد. درست است که اختلال درعملکرد سلولهای T در افرادی که مبتلا به پسوریازیس هستند، کاملا مشخص نیست اما محققان بر این باورند که هم عامل ژنتیک وهم عوامل محیطی در ایجاد این بیماری نقش دارند.
علائم و نشانههای ابتلا به بیماری پسوریازیس
علائم پسوریازیس ممکن است در هر سنی شروع شود، اما معمولا در اوایل بزرگسالی ظاهر میشود. میانگین سن شروع بین ۱۵ تا ۳۵ سال است. برخی مطالعات تخمین میزنند که حدود ۷۵ درصد موارد پسوریازیس قبل از سن ۴۶ سالگی تشخیص داده میشوند. این بیماری مرد و زن را به طور مساوی درگیر میکند. داشتن سابقه خانوادگی خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش میدهد. با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری هیچ گونه سابقه خانوادگی ندارند. حدود ۱۵ درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس پوستی، به پسوریازیس مفصلی نیزمبتلا هستند. طیف علائم پسوریازیس متغیر بوده و ممکن است خفیف (با درگیری مناطق محدودی از پوست) و یا شدید ( پلاکهای ضخیم و بزرگ، همراه با پوست قرمز و ملتهب که کل بدن را درگیر میکند) باشد. علائم و نشانههای پسوریازیس در افراد مختلف، متفاوت است. همچنین علائم آن بسته نوع پسوریازیس میتواند متفاوت باشد. با این حال علائم شایع پسوریازیس عبارتند از:
- پلاکهای ملتهب، برآمده و قرمز بر روی پوست
- پلاکهای قرمز پوستی پوشیده شده با پوستههای ضخیم و نقره ای
- لکههای پوسته پوستهی کوچک (معمولا در کودکان دیده میشود، لکههای پسوریازیس میتواند از تکههای کوچک شوره سر مانند پوسته پوسته شدن تا فوران به صورت درگیری قسمتهای عمده متفاوت باشد.)
- پوست خشک و ترک خورده که ممکن است خونریزی کند.
- خارش، سوزش یا درد در اطراف ضایعات
- ناخنهای ضخیم و فرو رفته
- مفاصل سفت، متورم شده و دردناک
با این حال همه افراد ممکن است همه علائم فوق را تجربه نکنند و در صورتی که فرد به انواع کمتر شایع پسوریازیس مبتلا باشد ممکن است علائم کاملا متفاوتی را تجربه کند. اغلب انواع پسوریازیس به مدت چند هفته یا چند ماه به طول شعله ور شده و پس از آن برای مدتی فروکش میکند یا اینکه به طور کامل بهبود مییابد. ضایعات پسوریازیس میتواند هر جایی از بدن را درگیر کند اما غالبا بر روی مفاصل آرنج و زانو دیده میشود. با این حال نواحی دیگر مانند دستها، پاها، گردن، پوست سر و صورت را نیز ممکن است درگیر کند. انواع کمترشایع پسوریازیس نیز ناخنها، دهان و اطراف ناحیه تناسلی را تحت تاثیر قرار میدهند.
انواع مدلهای بیماری پسوریازیس
انواع مختلفی از پسوریازیس وجود دارد که برای درمان آن شما به یک برنامه درمانی مشخص نیاز دارید. پیشنهاد مجموعه تخصصی پزشکی رخ آرا برای شما این است که با رزرو یک مشاوره رایگان با متخصصین و پزشکان این مجموعه همراه شوید تا به صورت رایگان برای از بین بردن هر نوع از بیماری پسوریازیس که در حال تجربه آن هستید درمان شوید.
پسوریازیس پلاکی(Plaque psoriasis)
شایعترین شکل پسوریازیس است که باعث ایجاد ضایعات پوستی خشک، برآمده و قرمز رنگ است که با پوستههای نقره ای پوشیده میشود. ضایعات ممکن است همراه با خارش یا دردناک باشد و ممکن است کم یا متعدد باشد. آنها میتوانند در هر جایی از بدن شما، از جمله اندام تناسلی شما و بافت نرم داخل دهان شما ایجاد شوند.
پسوریازیس ناخن(Nail psoriasis)
پسوریازیس میتواند ناخنها را نیز تحت تاثیر قرار دهد و سبب ایجاد فرورفتگی، رشد ناخنهای غیر طبیعی و تغییر رنگ ناخن میشود. ناخنهای پسوریاتیک ممکن است سست شده و از بستر ناخن جدا میشوند. موارد شدید ممکن است موجب افتادن ناخن شود.
پسوریازیس خالدار یا قطرهای(Guttate psoriasis)
این نوع پسوریازیس معمولا در کودکی و نوجوانی ایجاد میشود. و معمولا توسط یک عفونت باکتریایی مانند گلودرد استرپتوکوک ایجاد میشود.اما میتواند به دنبال سایر عفونتهای تنفسی، التهاب لوزهها، استرس، آسیب به پوست، مصرف داروهای ضد مالاریا و بتا بلاکرها نیز ایجاد شود. ضایعات آن کوچک، قطره ای شکل بوده و بر روی تنه، دستها، پاها و پوست سر شما ایجاد میشود. این ضایعات با پوستههای نازک پوشانده شده و به اندازه پلاکهای معمولی ضخیم نیستند. ممکن است تنها یک باربروز کند و خود به خود بهبود مییابد و یا اینکه مکررا عود کند.
پسوریازیس معکوس (Inverse psoriasis)
عمدتا چینهای بدن مانند پوست زیر بغل، کشاله ران، زیر سینهها و اطراف ناحیه تناسلی را تحت تاثیر قرار میدهد. پسوریازیس معکوس باعث ایجاد لکههای صاف و قرمز براق و التهاب پوستی میشود که با اصطکاک و عرق بدتر میشوند. عفونتهای قارچی ممکن است باعث ایجاد این نوع پسوریازیس شود.
پسوریازیس پوسچولر
نوع غیر معمول پسوریازیس بوده که میتواند در تکههای گسترده (پسوریازیس مفصلی منتشر) یا در ناحیههای کوچکتر در دستها، پاها یا نوک انگشتان شما ایجاد شود. به طور کلی این نوع پسوریازیس به سرعت در حال پیشرفت است، و به صورت تاولهای پر از چرک که فقط چند ساعت پس از اینکه پوست شما قرمز و حساس شده ظاهر میشود. ممکن است تاولها به طور مرتب ظاهر شوند. پسوریازیس پوسچولر منتشر همچنین میتواند باعث تب، لرز، خارش شدید و اسهال شود.
پسوریازیس اریترودرمیک
این نوع پسوریازیس، کمتر شایع بوده و میتواند تمام بدن شما را با بثورات قرمز و پوسته ریزی بپوشاند و همچنین ممکن است با خارش یا سوزش شدید همراه باشد. این نوع پسوریازیس به دنبال آفتاب سوختگی شدید، عفونتها، داروهای خاص و حتی گاهی بدنبال قطع درمان برخی از انواع پسوریازیس ایجاد میشود. پسوریازیس اریترودرمی باید فورا درمان شود زیرا ممکن است بیماری شدت یابد.
پسوریازیس پوست سر (Scalp psoriasis)
ممکن است مانند شوره شدید سر بوده و با پوستههای خشک و قرمزی پوست سر همراه باشد. هنگامی که تنها پوست سر درگیر است ممکن است تفاوت بین پسوریازیس و درماتیت سبورئیک دشوار باشد. با این حال اغلب درمان هردو بیماری مشابه است.
پسوریازیس مفصلی
در بحث پیرامون این مقاله شرکت کنید!