موهاى زائد جز عوامل ناراحت‌کننده‌اى است که در افراد به سبب اختلالات هورمونى؛ بیماری‌ها یا عوارض دارویى ایجاد مى‌شود و به زیبایى پوست فرد لطمه مى‌زند و در واقع پوست بدن و صورت فرد را از فرم عادی خارج مى‌کند. برخی براى از بین بردن موهاى زائد به راه‌کارهاى مختلفى روى مى‌آورند، اما به سبب ترشح هورمون یا جریان داشتن بیمارى، پس از مدت کوتاهی دوباره رشد موهاى زائد آغاز مى‌شود و از زیر پوست بیرون مى‌آید. مجموعه تخصصی پزشکی رخ آرا به شما لیزر موهای زائد را پیشنهاد میکند که نتیجه درمان آن یک پوست شفاف نرم و یک‌دست در کوتاه‌ترین زمان بدون درد و عوارض جانبی خواهد بود. لیزر موهای زائد بدن به شما اعتماد به نفس میدهد و سبب میشود برای همیشه با موهای زائد بدن خود خداحافظی کنید. در این مطلب به پاسخگویی چندین سؤال در زمینه موهای زائد که از متخصصان مجموعه تخصصی پزشکی رخ آرا به دفعات پرسیده شده بود می‌پردازیم.
به طور کلى هر فرد در سر و اندام خود چه مقدار و چه تعداد مو باید داشته باشد؟ و آیا تعداد مو در زنان و مردان متفاوت است؟
هر فرد بالغ حدود ۵ میلیون فولیکول مو دارد که یک میلیون در سر و گردن قرار دارد و بقیه‌ی فولیکولها در کل اندام پخش شدهاند و با بالا رفتن سن تعداد آن کاهش مى‌یابد. شما به طور قطع افرادى را دیده‌اید که در جوانى بسیار پرمو بوده‌اند، ولى با پا گذاشتن به سنین میان‌سالى و سال‌خوردگى دچار ریزش موى سر و بدن مى‌شوند. تراکم مو در سن ۲۰ تا ۳۰ سالگى حدود ۶۱۵ عدد در هر سانتی‌متر است. در حالى که در سن ۹۰ تا ۸۰ سالگى این تعداد به ۴۳۵ عدد کاهش پیدا مى‌کند. فولیکول‌هاى مو در زن و مرد یک‌سان است، ولى نوع، رنگ و ضخامت آن تفاوت دارد. اگر فرد دچار بیمارى یا اختلالات هورمونى شود، موهاى بدن وى به شکل طبیعى رشد نمى‌کند و به جاى اینکه کرکى و نرم و روشن باشد، تیره و ضخیم مى‌شود.
پُرمویى و علت به وجود آمدنش چیست؟
هیرسوتیسم یا سندرم تخمدان‌های پلی‌کیستیک عارضه شایعی است که میتواند در نوجوانان و خانم‌های جوان باعث اضطراب و نگرانی و کاهش اعتمادبه‌نفس شود و گاهی عوارض روحی – روانی شدیدی هم به دنبال دارد. رشد غیرطبیعى موهاى بدن در خانم ها به شکل مردانه در مکان‌های خاصی از صورت و بدن خانمها که وابسته به آندروژن است پرمویى یا در اصطلاح علمى هیرسوتیسم(HIRSUTISM) گفته میشود.
به پرمویى یا رشد غیرطبیعى موهاى بدن در خانمها هیرسوتیسم (HIRSUTISM) می‌گویند.
موهای قسمت‌هایی از بدن خانمها مانند (صورت، پایین شکم، دست و پاها، وسط سینه و اطراف سینه‌ها، ناحیه‌ی کمر و قسمت فوقانی پشت فرد)، در حالت عادی باید کمرنگ و نازک باشد که به آسانی قابل دیدن نیستند. اگر در هرکدام از این نواحی به جای این موهای نازک، موهای ضخیم و سیاه با الگوی مردانه رشد کرد، یا اگر در مدت زمان کوتاهی رشد سریع موهای ترمینال در نواحی خاصی از بدن که وابسته به آندروژن است مثل نواحی سینه، اطراف ناف و شکم، قسمت فوقانی و تحتانی پشت، قسمت داخلی کشاله ران و بازوها مشاهده شد حتما باید به پزشک متخصص پوست مراجعه کرد. هورمون‌ها (به ویژه هورمون مردانه‌ی تستوسترون) باعث افزایش رشد موهاى بدن میشود و بر رشد موهاى کرکى خانمها تأثیر مى گذارد و ضخامت آنها را بیشتر مى‌کند. برعکس آن، هورمون زنانه (استروژن) سبب نازک‌تر و کم‌رنگ‌تر شدن موهاى بدن مى‌شود و رشد آن را آهسته‌تر و کندتر مى‌کند.
چه عواملى سبب بروز پرمویى یا هیرسوتیسم در بدن مى‌شود؟
هورمون‌ها به ویژه هورمون مردانه‌ی تستوسترون باعث افزایش رشد موهاى بدن میشود و بر رشد موهاى کرکى خانم ها تأثیر مى‌گذارد و ضخامت آنها را بیشتر مى‌کند. برعکس آن، هورمون زنانه (استروژن) سبب نازک‌تر و کم‌رنگ‌تر شدن موهاى بدن مى‌شود و رشد آن را آهسته‌تر و کندتر مى‌کند. البته سایر هورمون‌ها (تیروئید، هیپوفیز و پروژسترون و… ) هم کم و بیش بر این جریان اثر مى‌گذارند و هر یک از آنها به وجود مى‌آورند.
چه عوامل غیرهورمونى سبب ایجاد این هورمون مى‌شود؟
افزایش حرارت پوست به سبب التهاب یا گرم بودن محیط در رشد مو موثر است، برای مثال در فصل تابستان موها سریع تر رشد مى‌کنند. علاوه بر آن، برخى از بیماری‌ها مانند انسفالیت و ضربه‌ی مغزى و مصرف بعضى از داروها نیز به رشد موها کمک مى‌کند. سیستم بدن خانمها به گونه‌اى است که تعداد کمى هورمون مردانه مى‌سازد؛ در بدن برخی از افراد، افزایش سطح هورمون مردانه و غیرطبیعى عمل کردن آن از جمله موارد پرمویی محسوب میشود.
چرا در بدن بعضى از خانمها هورمون مردانه به شکل غیرطبیعى ترشح مى‌شود؟
منشا تخمدانى، غدد فوق کلیوى یا حتى بعضی از عوامل محیطى موجب پدیدار شدن این مشکل میشود؛ شایان ذکر است که در برخى افراد، سطح هورمون‌هاى مردانه افزایش پیدا نمى‌کند، بلکه فعالیت آنزیمی در پوست افزایش مى‌یابد که تستوسترون را فعال مى‌کند، این بی‌توازنی آنزیم میتواند عامل پرمویى شود و هیرسوتیسم بدون بالا بودن هورمون‌هاى مردانه در بدن فرد مشاهده شود. در کم‌کارى تیروئید و چاقى، ماده‌اى که هورمون تستوسترون را به خود جذب مى‌کند کاهش یافته و سطح تستوسترون آزاد و فعال در خون بالا مى‌رود و باعث پرمویى مى‌شود.
لیزر موهای زائد یک روش درمانی است که در آن از اشعه لیزر برای از بین بردن موهای زائد استفاده میشود. اشعه‌ای که از لیزر خارج میشود توسط رنگدانه (ملانین) موها جذب میشود. انرژی نوری به انرژی گرمایی تبدیل میشود و به کیسه‌های لوله مانند درون پوست (فولیکولهای مو) که تولید مو میکنند آسیب وارد میکند. این آسیب مانع رشد دوباره موها شده و یا رشد آنها را به تعویق می‌اندازد. درست است که لیزر موهای زائد رشد موها را برای دوره‌های زمانی طولانی به تعویق می‌اندازد اما معمولاً برای همیشه آنها را از بین نمی‌برد.
لیزر موهای زائد معمولاً برای پاها، زیر بغل، بالای لب، چانه و ناحیه بیکینی انجام میشود. البته می‌توان موهای زائد همه نواحی بدن به جز پلک‌ها و اطراف آن را لیزر کرد. رنگ مو و نوع پوست بر روی نتایج لیزر موهای زائد تاثیر میگذارد. اصل بنیادی این درمان این است که رنگدانه مو باید اشعه لیزر را جذب کند نه رنگدانه پوست. لیزر باید به فولیکول مو آسیب وارد کند نه به پوست. بنابراین تضاد بین رنگ مو و رنگ پوست (موهای تیره و پوست روشن) بهترین نتایج را به ارمغان خواهد آورد.
این درمان برای موهایی که نمی‌توانند نور را به خوبی جذب کنند تاثیر کمتری دارد.
زمانی که تضاد بین رنگ مو و رنگ پوست کم باشد خطر آسیب به پوست بیشتر می‌گردد. اما امروزه با پیشرفت‌هایی که در تکنولوژی لیزر صورت گرفته باعث شده افرادی که پوست‌هایی تیرهتر دارند هم بتوانند لیزر موهای زائد را انجام دهند. این درمان برای موهایی که نمی‌توانند نور را به خوبی جذب کنند تاثیر کمتری دارد. موهای خاکستری، قرمز، بلوند و سفید از این دسته می‌باشند. البته لیزر درمانی برای موهای روشن هم در حال توسعه و پیشرفت است.
خطرات لیزر موهای زائد
خطرات و عوارض این درمان به نوع پوست، رنگ پوست، برنامه درمانی و میزان رعایت دستورالعمل‌های دکتر در پیش و پس از درمان بستگی دارد. عوارض متداول لیزر موهای زائد عبارتند از:
- سوزش پوست، درد موقت، قرمزی و ورم. هر گونه علائم و نشانه پس از چند ساعت از بین خواهد رفت.
- تغییر رنگدانه. ممکن است لیزر موهای زائد موجب تیرهتر یا روشن‌تر شدن پوست ناحیه تحت درمان شود که این عارضه معمولاً موقتی است. روشن شدن پوست در درجه اول برای افرادی اتفاق می‌افتد که پیش و پس از درمان از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب اجتناب نمی‌کنند. افرادی هم که پوست تیره‌تری دارند به این عارضه دچار می‌شوند.
به ندرت پیش می‌آید که لیزر موهای زائد موجب بروز تاول، کبره، اِسکار یا هر گونه تغییر دیگر در بافت پوست شود. عوارض دیگر این درمان عبارتند از خاکستری شدن موهای ناحیه تحت درمان یا رشد بیش از اندازه موها در اطراف ناحیه تحت درمان، که البته این عوارض بیشتر برای افرادی رخ می‌دهند که پوستی تیرهتر دارند. انجام لیزر موهای زائد برای ناحیه پلک، ابروها یا نواحی اطراف آنها توصیه نمیشود زیرا ممکن است چشمها آسیب جدی ببینند.
آمادگی برای لیزر موهای زائد
اگر می‌خواهید این درمان را انجام دهید حتماً دکتری را انتخاب کنید که در زمینه پوست و زیبایی تخصص دارد و از تجربه کافی در این زمینه برخوردار است. سعی کنید از انجام این درمان در اِسپا، سالن‌های آرایش و مکان‌هایی که پرسنل متخصص در این زمینه ندارند اجتناب کنید.
پیش از انجام لیزر موهای زائد حتماً جلسه مشاوره‌ای را با دکتر مورد نظر خود داشته باشید تا مشخص شود که آیا این درمان برایتان مناسب است یا خیر. دکتر در جلسه مشاوره کارهای زیر را انجام میدهد:
- سوابق پزشکی شامل داروهای مصرفی، مشکلات پوستی یا اِسکار و درمان‌های لیزر قبلی را مورد بررسی قرار میدهد.
- خطرات، مزایا و انتظارات شما از درمان را بررسی میکند.
- گرفتن عکس از ناحیه مورد نظر تا با عکس‌های پس از درمان مقایسه شده و ارزیابی‌های لازم صورت پذیرد.
در جلسه مشاوره در مورد برنامه درمانی و هزینه‌های مربوطه صحبت کنید. دکتر پیش از انجام درمان دستورالعمل‌هایی را به شما میدهد که برخی از آنها در زیر ذکر شدهاند:
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب. بنابر توصیه دکتر باید ۶ هفته پیش از درمان تا جای ممکن از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب اجتناب کرده و هر روز از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
- روشن کردن پوست. از کرم‌هایی که ضد آفتاب نیستند و پوست شما را تیره میکنید استفاده نکنید. اگر پوستی تیره دارید یا اخیراً پوست خود را برنزه کردهاید ممکن است دکتر برایتان کرم سفید کننده پوست تجویز کند.
- اجتناب از دیگر روش‌های از بین بردن موهای زائد. برداشتن مو، وَکس کردن و الکترولیز میتواند به فولیکولهای مو آسیب وارد کرده و تا ۴ هفته پیش از لیزر موهای زائد باید از انجام این روش‌ها خودداری نمایید.
- اجتناب از مصرف داروهای رقیق کننده خون. از دکتر خود بپرسید که باید از مصرف چه داروهایی اجتناب کنید. آسپیرین و داروهای ضد التهاب نمونه‌هایی از این داروها هستند.
- ناحیه مورد نظر را شِیو کنید. توصیه میشود که روز پیش از لیزر درمانی موهای ناحیه مورد نظر را شِیو کنید. این کار باعث میشود که قسمتی از مو که بر روی سطح پوست قرار دارد از بین رفته و قسمت اصلی مو در زیر پوست باقی بماند. این کار باعث میشود که موهای سطح پوست هنگام لیزر کردن نسوخته و به پوست آسیبی وارد نشود.
نحوه لیزر موهای زائد
لیزر موهای زائد معمولاً به ۲ الی ۶ جلسه درمانی نیاز دارد. فاصله زمانی بین جلسات درمانی برای افراد مختلف متفاوت است و به ناحیه تحت درمان هم بستگی دارد. نواحی مثل بالای لب که موهای آنها سریعتر رشد میکنند باید پس از ۴ الی ۸ هفته دوباره لیزر شوند. نواحی مثل کمر که رشد موهای آنها کُندتر است باید هر ۱۲ الی ۱۶ هفته لیزر شوند.
در هر جلسه عینک ایمنی مخصوصی در اختیار شما قرار میگیرد تا از چشمها در برابر اشعه لیزر محافظت شود. در صورت نیاز ممکن است دستیار دکتر دوباره ناحیه تحت درمان را لیزر کند. ممکن است دکتر برای کاهش درد بر روی ناحیه مورد نظر کرم بی‌حسی موضعی اعمال کند. دکتر در این درمان دستگاه لیزر را که ابزاری دستی است بر روی پوست شما قرار میدهد. بسته به نوع لیزری که استفاده میشود ممکن است دستگاه یا ژلی خنک کننده بر سر لیزر اعمال شود تا از پوست محافظت شده و احتمال ابتلا به عوارض جانبی کاهش یابد.
زمانی که دکتر لیزر را فعال میکند، اشعه آن از پوست عبور کرده و به فولیکولهای مو اصابت میکند.
زمانی که دکتر لیزر را فعال میکند، اشعه آن از پوست عبور کرده و به فولیکولهای مو اصابت میکند. گرمای شدید اشعه لیزر باعث آسیب به فولیکولهای مو شده و باعث متوقف شدن رشد موها می‌گردد. ممکن است طی درمان کمی احساس سوزش همراه با گرما داشته باشید یا حس سرمای دستگاه یا ژل خنک کننده به شما منتقل شود. ممکن است درمان ناحیه کوچکی مثل بالای لب فقط چند دقیقه طول کشیده و یا درمان ناحیهای بزرگتر مثل کمر بیش از یک ساعت طول بکشد.
پس از لیزر موهای زائد
ممکن است ناحیه تحت درمان در چندین ساعت اولیه پس از لیزر موهای زائد دچار قرمزی و ورم شود. برای کاهش این عوارض بر روی ناحیه مورد نظر کمپرس سرد بگذارید. اگر پوست فوراً پس از لیزر دچار واکنش شود دکتر بر روی آن کرم استروئید اعمال میکند. تا ۶ هفته پس از این درمان و در فاصله جلسات درمانی از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب اجتناب کنید (هم نور طبیعی آفتاب و هم نورهای مصنوعی شدید مثل تخت‌های برنزه). هر روز از کرم‌های ضد آفتاب استفاده کنید.
نتایج لیزر موهای زائد
موهای زائد فوراً از بین نمی‌روند اما طی یک دوره چند روزه تا چند هفته‌ای می‌ریزند. تکرار این درمان ضروری است چون ریزش و رشد مو یک چرخه طبیعی است. تکرار جلسات لیزر درمانی باعث تاثیر بیشتر این درمان بر روی فولیکولهای مو میشود.
نتایج این درمان در افراد مختلف متفاوت است و پیش‌بینی آن سخت می‌باشد. نتایج این درمان برای اکثر افراد تا چند ماه ماندگاری دارد و یا حتی ممکن است تا چند سال هم ماندگاری داشته باشد. اما باید بدانید که هیچ تضمینی برای از بین رفتن دائمی موهای زائد وجود ندارد. هنگامی که موها دوباره رشد میکنند، لطیف‌تر و ظریف‌تر بوده و رنگی روشن‌تر دارند.
عملکرد لیزرهای خانگی چگونه است؟
در سال‌های اخیر دستگاه‌های لیزر خانگی به بازار آمده‌اند که به وسیله آنها می‌توانید موهای زائد خود را در خانه لیزر کنید. این دستگاه‌ها کمی رشد موهای زائد را کاهش می‌دهند اما تا به حال تحقیقات منسجمی در این زمینه صورت نگرفته تا تاثیر این لیزرها را با لیزر موهای زائدی که در مطب دکتر انجام میشود، مقایسه کند.
به علاوه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) لیزرهای خانگی را به عنوان یک ابزار زیبایی می‌شناسد نه یک ابزار پزشکی و این یعنی که این دستگاه‌ها دقت و تاثیر لیزرهای پزشکی را ندارند. تا به حال مطالعاتی گسترده و طولانی مدت بر روی ایمنی و تاثیر دستگاه‌های لیزر خانگی صورت نگرفته است. در صورت استفاده از لیزرهای خانگی برای از بین بردن موهای زائد حتماً از دستورالعمل‌های ذکر شده پیروی کنید تا خطر جراحت و آسیب به چشمها به حداقل برسد.
در بحث پیرامون این مقاله شرکت کنید!